هوشنگ سیحون:(۱۲۹۹-۱۳۹۳)
زندگی نامه:
استاد هوشنگ سیحون در ٣١ مرداد سال ١٢٩٩ در تهران متولدشد. او طراح، معمار، نقاش و مجسمه ساز مشهوری بود و بناهای معروفی مانند بنای یادبود آرامگاه ابوعلی سینا، آرامگاه خیام، نادرشاه افشار،کمال الملک و فردوسی را طراحی کرده است. موفقیت او در طراحی بناها و آثار یادبود به گونه ای بود که لقب «مرد بناهای ماندگار» را به او دادند و در سال ٢٠١٢ موفق به دریافت جایزه بیتا شد.
همچنین به دلیل استفاده از سبک معماری اصولی مدرن در ایران به «پدر معماری مدرن ایران» هم شناخته میشود و خدمات ارزنده‌ای در زمینه اعتلای نام فرهنگ و معماری ایران انجام داده است.
قطعاً تولد او در یک خانواده‌ی اهل هنر و ذوق در آینده‌ی درخشان او بی تاثیر نبوده است و اورا شیفته هنر و معماری میکند. پدربزرگ او، میرزا عبدالله فراهانی از پیشگامان و بنیانگذاران موسیقی سنتی ایران بود که او نیز به پدر موسیقی سنتی ایران معروف است. همچنین مادر او، مولود خانم، از نوازندگان چیره‌دست تار و سه تار بود و خود در این باره میگوید: بنده در یک فامیل موسیقیدان زاده شدم. از پدربزرگ و قبل از او همه در حال ترنم بودند.
در سال ١٣٢٣ تحصیلات خود را در رشته‌ی معماری دانشکده تازه تاسیس دانشگاه تهران به پایان رساند. سپس به دعوت آندره گدار، رییس اداره باستان شناسی وقت ایران، برای ادامه تحصیل راهی پاریس شد. او در دانشسرای عالی ملی هنرهای زیبای پاریس بوزار در حدود ٣ سال تحت تعلیم اوتلوزاوارونی به تکمیل دانش معماری خود پرداخت و دکترای هنر را در سال ١٩۴٩ دریافت کرد. سپس در سن ٢۵ سالگی به ایران بازگشت و اولین اثر خود، یادبود آرامگاه ابوعلی سینا (دانشمند معروف ایرانی) را به زیبایی هر چه تمام تر طراحی کرد. این طرح بسیار مورد توجه دولت قرار میگیرد .
او تا پیش از انقلاب اسلامی در سمت دانشیاری دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران مشغول بود و در این مدت اقدام به تأسیس ٣ رشته شهرسازی، موسیقی و هنرهای نمایشی (مانند تئاتر) نمود.
سیحون در بین سالهای ١٣۴١ تا ١٣۴٧ نیز ریاست دوره‌ای دانشکده را نیز بر عهده داشت و همزمان با تدریس، ساخت آرامگاه های شخصیت های مهم به او سپرده میشود.
در این مدت او سعی بر تعلیم دانشجویان بسیاری نمود و نسلی از معماران نوگرای ایرانی را تربیت میکند.
هوشنگ سیحون در اوایل دهه ١٣٣٠ با یکی از دانشجویان خود ،معصومه نوشین، نفاش و صاحب گالری سیحون در تهران، ازدواج میکند و همراه معصومه، اولین گالری آثار هنرمندان ایرانی را در بنایی خودساخته برپا میکند و نام معصومه به عنوان«بانوی گالری ایران» بر سر زبان ها می‌افتد.
این زوج صاحب دو فرزند به نامهای مریم و نادر میشوند و پس از ٢٣ سال زندگی مشترک از هم جدا شدند.
سرانجام هوشنگ سیحون در سال ١٣٩٣ در کانادا چشم از جهان فرو میبندد. سیحون بیش از دو دهه در کانادا زندکی کرد و شهروند افتخاری فرانسه نیز بود.
موفقیت های هوشنگ سیحون در زمینه نقاشی:
همانگونه که ذکر شد، سیحون در نقاشی نیز صاحب سبک بود و در سال ١٩٧٢ در نمایشگاهی در ماساچوست، آثارش در کنار نقاشان معروفی مانند سالوادور دالی و پیکاسو به نمایش گذاشته میشود و با سبک خارق‌العاده خود در نقاشی، توجه تمام منتقدان را به خود جلب کرد.
نقاشی های او به گونه‌ای است که هیچگاه خطوط یکدیگر را قطع نمی‌کنند که این سبک در نوع خود منحصربفرد است و تاکنون کسی نتوانسته است طرحی مانند آن را نقاشی کند.
معماری هوشنگ سیحون:
او مبدع سبکی در طراحی و ساخت آرامگاه میشود که به جای تمرکز بر ساختمان معماری، به زندگی شخص مورد نظر تمرکز دارد و زندگی افرادی که برای آنان یادبود میسازد، الهام بخش اوست. روش جدید معماری سیحون در ساخت این آثار حکایت از سبک نوینی در معماری ایران دارد.
دز این رویکرد معماری، سیحون همیشه استفاده از مصالح بومی را بر مصالح وارداتی ترجیح میدهد و در این باره میگوید:« اگر قرار باشد که اساس معماری ما درست نباشد، در آن صورت بکار بردن سنگ‌ها و فلزات گرانبها ارزشی به کارمان نمیدهد. من فکر میکنم که ما نه امروز و نه در آینده احتیاجی به مصالح خارجی نداریم و معمار آن کسی است که با گل خام هم بتواند یک کار هنری باارزش را بوجود بیاورد.»
آثار هوشنگ سیحون:
آرامگاه ابوعلی سینا:
هوشنگ سیحون در طراحی آرامگاه ابوعلی سینا، بنایی به ارتفاع ٢٨ متر، مستقر بر ١٠ ستون که نماد ١٠ قرنی است که از عصر بوعلی میگذرد، ساخت.
آرامگاه نادرشاه افشار:
هوشنگ سیحون در سخنرانی مراسم اعطای پنجمین جایزه بیتا در سال ٢٠١٢ دانشگاه استنفورد در باره این بنا میگوید:«ما سه نوع خط داریم؛ یک خط افقی که دلیل بر آرامش و سکون است، خط عمودی دلیل بر پابرجایی و استحکام و خط مورب دلیل بر جهش. من خط مورب را برای آرامگاه نادرشاه افشار انتخاب کردم چون کارش جهشی بود.»
آرامگاه خیام:
در ساخت مقبره خیام که یک ریاضیدان است، طرحی متناسب با اشکال ریاضی بکار میبرد مزین به تکنیک نقاشی خط که برای اولین بار در معماری ایران از آن استفاده می شود.
«بنایی ساختم کشیده و بلند و باز. مرکب از ده لوزی که در بالا با هم به شکلی تلفیق میشوند و گنبد سلجوقی را که به شکل نیم دایره است، ایجاد میکند»
مقبره کمال المک:
هوشنگ سیحون:« برای مقبره کمال المک در نیشابور از بناهای همزمان نقاش در کاشان که موطن اصلی او بود الهام گرفتم و قوس های رومی را پهلوی یکدیگر قرار دادم.»
آرامگاه فردوسی:
در اوج فعالیت هوشنگ سیحون، طراحی و ساخت آرامگاه فردوسی به او واگذار میشود. آرامگاه فردوسی براساس طرحی از کریم طاهرزاده است و معمار آن حسین لرزاده بوده. اثری که در عصر رضاشاه ساخته شد. اما این بنا در آن زمان مطابق اصول مهندسی نبوده و تدریجا پی ساختمان نشست میکند. طرح اصلی بنا بر پایه‌ی آرامگاه کوروش و معماری ایران باستان است. سیحون ضمن حفظ طرح اصلی، آن را تجدید بنا میکند.
بخش داخلی بنا را توسعه میدهد و موزه‌ای از آثار باستانی ایران را در جوار آرامگاه طراحی میکند و تندیسی از فردوسی که توسط مجسمه ساز معروف ایرانی ابوالحسن صدیق ساخته شده است را در محوطه نصب میکنند.
سخنان هوشنگ سیحون:
معماری ایرانی صرفاً در ساختن قوس های شکسته و کاشی کاری و گنبد و طاق نیست. در معماری آنچه که مهم است، روحیه آن است و برای ما نیز درک روحیه و شخصیت معماری اصیل ایرانی همیشه اهمیت دارد و نه عوامل دیگر که مربوط به فن معماری هستند.